بیوفیدبک در شیراز
بیوفیدبک
نیل ای. میلر، روانشناس و دانشمند علوم عصبی که در اواسط قرن بیستم در دانشگاه ییل (Yale) کار میکرد، به عنوان پدر بیوفیدبک مدرن شناخته میشود. او در جریان یک اتفاق هنگام انجام آزمایشهای خود روی موشهای صحرایی درباره شرطیسازی کلاسیک، موفق به کشف اصول اولیه بیوفیدبک شد. او و تیمش فهمیدند که با تحریک مرکز لذت در مغز یک موش فلج به وسیله الکتریسیته، امکان این وجود دارد که بتوان آنها را برای کنترل آثار متفاوتی از جمله ضربان قلب، فشار خون، دمای بدن و… آموزش داد. تا آن زمان متخصصین اعتقاد داشتند که فرایندهای فیزیولوژیک (مانند ضربان قلب) منحصراً در کنترل دستگاه عصبی خودمختار میباشند. المرگرین (Elmer Green) بعضی تحقیقات ریشهای روی محدوده خودتنظیمی انسان در فرایندهایی که بهطور طبیعی با ذهن ناهشیار کنترل میشوند انجام داد و این تکنیکها را با موفقیت در درمان سردردهای میگرنی و فشارخون بالا به کار برد. (منبع: ویکی پدیا)
بیوفیدبک تکنیکی است که در آن سعی میشود با ایجاد تغییرات مثبت مطلوب در بدن، برخی از عملکردهای آن را بهبود ببخشد. عملکرد یا فعالیت های بدنی ما به دو بخش ارادی و غیر ارادی تقسیم می شود، فعالیت های ارادی مانند حرکت دادن دست و پاهاست که به صورت آگاهانه روی آنها کنترل داریم.
برخی از فعالیت های بدن است مانند نرخ ضربان قلب، تنفس، دمای بدن، فشار خون، درک از درد، امواج مغزی و ... که به صورت غیر ارادی کنترل می شوند.
پارامترهای مرتبط به این فعالیت ها به صورت ناخودآگاه در پاسخ به عوامل محیطی تغییر می کنند. به عبارت دیگر بدن به عوامل محیطی مانند عصبی شدن، استرس، هیجان، بیماری و... عکس العمل نشان می دهد که می تواند موجب تغییر هریک از فعالیت های ذکر شده شود مثلا نرخ ضربان قلب در پاسخ به استرس افزایش میابد.
این عملکردهای غیرارادی توسط سیستم عصبی خودمختار تنظیم می شوند. اگر فرد برای مدت طولانی در معرض هرکدام از این عوامل محیطی که منجر به تغییر فعالیت های بدن می شوند قرار بگیرد، ممکن است دچار اختلال یا بیماری شود.
این گروه از بیماری ها و اختلالات در دسته ی بیماری های تنظیمی (Regulation diseases) قرار میگیرند.
همیشه روش های درمانی دارویی روش ایده آل درمان نیستند گاهی به دلایل مختلف مانند طولانی بودن پروسه درمان، عوارض داروها، هزینه آنها و ... به دنبال روش های دیگری هستیم.
خوشبختانه یک تکنولوژی جدید به وجود آمده است که به مردم کمک می کند تا بتوانند کنترل برخی از این عملکردهای غیرارادی را تا حدودی دردست گیرند که به این تکنولوژی بیوفیدبک گفته می شود.
با استفاده از فیدبکهای صوتی و تصویری فرد میتواند کنترل بهتری بر روی عملکرد اندامهایش به دست بیاورد.
حسگرهای بیوفیدبک به شما میآموزد که چگونه تغییرات ظریف و ماهرانهای در بدن خود، مثلا آرام کردن برخی ماهیچهها را به تدریج انجام دهید تا به آنچه میخواهید، برای مثال کاهش اسپاسم عضلانی، برسید.
در ابتدا با وسایل دیداری و شنیداری به فرد آموزش داده میشود که کنترل روی اعمال بدن به دست آورد، سپس بدون کمک دستگاه این کنترل انجام میگیرد و با ادامه تمرین، مهارتها بیشتر میشود. یکی از کاربردهای بیوفیدبک، بازآموزی عضلانی است. برای این منظور دستگاه بیوفیدبک باید سیگنالهای الکتریکی را از عضلات دریافت کند.
سپس دستگاه این سیگنالها را به شکلی که برای بیمار قابل درک باشد ترجمه می کند، شاید به صورت چشمک زدن نور لامپ یا فعال شدن بوق هنگام افزایش انقباض باشد. اگر بیمار بخواهد انقباض عضلات را کاهش دهد، باید سعی کند که چشمک زدن نور یا بوق زدن را کم کند.
در این حالت فعالیت و انقباض عضلانی اندازهگیری میشود. بیمار مرتبا بازخورد انقباضات را در مانیتور مشاهده میکند و سعی میکند خود را به هدف نزدیکتر کند.
بیوفیدبک در شیراز
اختلالات روان تنی، اختلالات اضطرابی و اختلالات نورولوژیک، بیماری هایی هستند که توسط بیوفیدبک هدف قرار می گیرند. بیوفیدبک در اختلال های روان تنی نظیر فشارخون بالا، سندرم روده تحریک پذیر باعث بهبودی علایم بیماران شده است. EEG بیوفیدبک (نوروفیدبک) نیز در اختلال نقص توجه و بیش فعالی و اختلالات اضطرابی مؤثر است. بیوفیدبک در طیف وسیعی از اختلالات کاربرد دارد ولی در اختلال های ذکر شده کاربرد بیشتری دارد. (منبع: ویکی پدیا)
در بیوفیدبک حسگرهای الکتریکی که به شما وصل می شود که بوسیله آنها اطلاعاتی در مورد فعالیت های خودمختار بدن، عضلات و اعصاب بدست می آید. این اطلاعات اندازگیری و پردازش شده و سپس از طریق فیدبک های صوتی و تصویری در اختیار پزشک متخصص و شما قرار داده خواهد شد.
به طور کلی بیوفیدبک در درمان موارد زیر کاربرد خواهد داشت:
- اختلالات روان تنی
- اختلالات اضطرابی
- اختلالات نورولوژیک
- اختلال نقص توجه
- تقویت عضلات ضعیف
- بیش فعالی
- درمان اختلالات کف لگن
- بی اختیاری ادراری
- کاربرد بیوفیدبک در ورزش
- کم کردن ترمور در بیماری های مغز و اعصاب
- درمان بیماریهای روان تنی (فشارخون بالا، سندرم روده تحریک پذیر، میگرن و ...)
بیوفیدبک کاربردهای بسیاری دارد که در بالا مهمترین آنها را برای شما آورده ایم. قطعا با مراجعه به مراکز بیوفیدبک و پزشک متخصص با دیگر کاربردهای آن نیز آشنا خواهید شد.
کاربردها و مزیت های بیوفیدبک بسیار زیاد است و برای رسیدن به نتیجه مطلوب، بایستی به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا اول از همه اختلال و بیماری شناسایی شده و سپس برای درمان آن توسط بیوفیدبک اقدام شود.
بیوفیدبک دارای حسگرهای الکتریکی می باشد که این حسگرها به شما می آموزد تغییرات ظریف و ماهرانه ای در بدن و نحوه عملکرد اعضای مختلف آن ایجاد کنید.
امروزه در کشورمان کلینیک های بیوفیدبک فراوانی فعالیت می کنند که این موضوع در شهر شیراز نیز به چشم می خورد. اگر می خواهید برای انجام بیوفیدبک در شیراز اقدام کنید، وبسایت کارشد لیستی از این مراکز را برای شما عزیزان تهیه کرده است که می توانید با آنها در تماس باشید.
جالب است بدانید که بیوفیدبک انواع مختلفی دارد که از جمله مهمترین آنها می توان به الکترومایوگرام، بیوفیدبک دمایی، الکتروانسفالوگرام، فعالیت الکترودرمال، تغییر ضربان قلب و ... اشاره کرد.
هر کدام از انواع بیوفیدبک برای اعمال مختلف بدن مورد استفاده قرار می گیرد که تشخیص بهترین روش انجام آن برای شما برعهده پزشک معالج می باشد.
منابع: